Gastblog Greetje Janssen

De eetbare overvloed van wilde planten in de lente

De vogels beginnen weer te fluiten, het groen komt weer te voorschijn en hier en daar is steeds meer kleur te bekennen in de natuur en in de tuinen. Het is duidelijk, de lente is daar weer! We kunnen weer genieten van zachtere temperaturen en vanwege de langere dagen nog meer uren buiten doorbrengen. Met de lente in volle bloei, komt de natuur tot weer helemaal tot leven! Nu is dan ook het perfecte moment om te ontdekken welke eetbare wilde planten er groeien. In Nederland groeien talloze eetbare wilde planten die niet alleen een lust voor het oog zijn, maar ook een heerlijke aanvulling kunnen zijn op onze maaltijden. In dit artikel beschrijf ik 5 eetbare wilde planten. Wellicht zit er een plant tussen, waarvan jij echt niet wist dat het eetbaar is.

Brandnetels (Urtica dioica)

Ja, ze prikken, maar laat je hierdoor niet afschrikken! Ook de brandnetel groeit natuurlijk niet voor niets in de natuur en misschien wel in een hoekje van jouw tuin. Deze plant is de waardplant voor een aantal vlinders, die jij vast en zeker weleens gezien hebt. De dagpauwoog, gehakkelde aurelia, atalanta en nog een paar vlinders zijn afhankelijk van de brandnetel. Hun rupsen eten namelijk uitsluitend van deze plant. Zonder brandnetels hebben deze vlinders dus geen voortbestaan.

Maar ook voor de brandnetel geldt dat hij eetbaar is voor de mens. Het zijn ware krachtpatsers als het gaat om voedingswaarde. Ze zitten boordevol vitaminen en mineralen, waaronder vitamine A, C, en K, evenals ijzer en calcium. Jonge brandnetelblaadjes kunnen worden gekookt en gebruikt als spinazie, toegevoegd aan soepen of zelfs verwerkt in pesto voor een verrassend lekker resultaat.

Heb je dus een teveel aan brandnetels staan? Of kom je in de natuur op een schone plek verse brandnetels tegen? Pluk dan een deel (laat altijd staan voor de dieren) en zet deze krachtpatser eens op je menu. Bij het plukken moet je netuurlijk opletten voor de brandharen. Verwarm je brandnetel, dan heb je geen last meer van de brandharen.

Daslook (Allium ursinum)

Dit is mijn favoriete eetbare wilde plant. In het oosten van Nederland groeit deze plant echter niet zoveel als in andere delen van het land, dus heb ik deze plant naar mijn eigen tuin gehaald. Maar als je geluk hebt kun je deze plant wel degelijk in de natuur vinden. Vooral in bosrijke gebieden, maar ook in parken op schaduwrijke plekken laat daslook zich wel zien. Tot een aantal jaren geleden stond deze plant op de Rode Lijst. Dat betekent dat deze plant steeds zeldzamer was geworden en daarom beschermd was. Gelukkig is de plant van deze lijst af, maar dat betekent natuurlijk niet dat we volop kunnen gaan oogsten. Een paar blaadjes op een plek vol met daslook plukken is echter meestal gedoogd. Je kunt ook een paar biologische daslook plantjes bij een kwekerij of tuincentrum halen en in eigen tuin zetten.

Daslook heeft een kenmerkende knoflookgeur en -smaak. De bladeren kunnen worden gebruikt in salades, soepen, of zelfs worden verwerkt tot een heerlijke pesto. Daslook is niet alleen lekker, maar het staat ook bekend om zijn gezondheidsvoordelen, zoals het ondersteunen van de spijsvertering en het versterken van het immuunsysteem. Zodra de plant bloeit, zijn de bladeren van deze plant minder smaakvol. De bloemetjes zijn echter ook eetbaar en zijn ook prachtig als eetbare decoratie op een salade. Voor alle planten geldt dat je absoluut zeker moet weten dat je het juiste in je mond stopt. Zo lijkt het Lelietje-van-Dalen op daslook, maar is deze plant giftig en mag niet gegeten worden.

Paardebloemen (Taraxacum officinale)

Laten we beginnen met een van de meest iconische lentebloemen: de paardenbloem. Misschien ben jij wel helemaal niet zo gek op deze plant en beschouw jouw zijn aanwezigheid wel als ongewenst, hinderlijk en opdringerig. Maar weet je wel dat deze plant ontzettend belangrijk is voor de wilde bijen. Juist de paardenbloem is een voedselbron voor deze diertjes.

Maar de paardenbloem is niet alleen voedsel voor de dieren, ook voor de mens is deze plant eetbaar.  De jonge bladeren kunnen worden toegevoegd aan salades voor een pittige, bittere smaak, terwijl de bloemblaadjes een mooie decoratie vormen en zelfs kunnen worden gebruikt om paardenbloemwijn te maken. Dus heb je paardenbloemen in je gazon staan? Laat dan zeker een deel voor de bijtjes staan en het andere deel is vanaf nu geen onkruid om weg te gooien, maar planten waar je van kunt eten. Probeer het maar eens!

Vogelmuur (Stellaria media)

Vogelmuur is een van die bescheiden planten die vaak over het hoofd worden gezien, maar het verdient zeker meer aandacht. Deze plant groeit overal, in tuinen, tussen de stoeptegels en op trottoirs. Het plantje heeft zachte, sappige bladeren met een lichte smaak van komkommer. Vogelmuur kan je toevoegen aan salades voor frisse bite of je gebruikt als garnering op een broodje. Smullen!

Zevenblad (Aegopodium podagraria)

Deze plant wordt natuurlijk niet zomaar Tuinmansverdriet genoemd. Deze woekeraar heeft al menig tuinier achter zijn oren doen krabben en heel wat uren laten wieden. Hoewel dus vaak beschouwd als een plaag in tuinen, heb ik positief en lekker nieuws over deze niet altijd geliefde plant. Zevenblad is namelijk eetbaar en kan het worden gebruikt in soepen, salades of gestoofd als groente. Ook in pesto is zevenblad echt een smaakmaker. Dus wil je graag af van deze plant in jouw tuin? Gooi het dan niet in de gft-bak, maar maak er een lekker gerecht van. Zo maakt de plant het toch weer een beetje goed met je en houd jij het in de tuin ook mooi in toom. Heb je geen zevenblad in de tuin staan, maar wil je het toch eens proeven? In de natuur is het ook zeker wel te vinden.

Er zijn echter wel regels...

Het ontdekken en oogsten van wilde eetbare planten kan een leuke en bevredigende activiteit zijn. Je leert planten kennen, komt lekker buiten en ontdekt ook nog eens steeds meer smaakmakers. Het is echter belangrijk om met zekerheid te weten welke planten eetbaar zijn voordat je ze consumeert. Het is ook raadzaam om alleen planten te oogsten op plaatsen waar je zeker weet dat er geen vervuiling heeft plaatsgevonden, zoals langs drukke wegen of in gebieden die worden behandeld met pesticiden. Als je niet zeker bent van de identificatie, raadpleeg dan altijd een ervaren wildplukker of een deskundige gids. Daarnaast moet je je realiseren dat de gevonden planten ook voedsel voor de dieren is en dat deze dus van groot belang zijn voor de biodiversiteit. In Nederland wordt wildplukken gezien als stroperij en is dus eigenlijk bij de wet verboden. Op veel plekken wordt het plukken van een kleine hoeveelheid (denk dan aan maximaal een druivenbakje vol) gedoogd. Als je de landeigenaar om toestemming hebt gevraagd, weet je zeker dat je mag plukken. Of je maakt juist, net als ik, een plekje vrij in de tuin voor deze eetbare wilde planten.